Wsparcie dla poszkodowanych w wyniku powodzi – podatkowe instrumenty i narzędzia

[aktualizacja 02.10.2024 r.]

Podatnicy poszkodowani przez powódź i wspierający w różnych formach poszkodowanych mogą korzystać z kilku form wsparcia – również w postaci instrumentów podatkowych. Przygotowaliśmy krótkie podsumowanie tych najważniejszych.

Aktualnie dostępne możliwości

Podatnicy, w odniesieniu do wszystkich podatków, mają możliwość skorzystania, m.in. z:

• odroczenia terminu płatności podatku,
• rozłożenia zapłaty podatku na raty,
• umorzenia w całości lub w części zaległości podatkowych, odsetek za zwłokę lub opłaty prolongacyjnej.

Z kolei w zakresie CIT/PIT warto zwrócić uwagę na rozwiązania, takie jak:

• ograniczenie wysokości zaliczek na podatek PIT/CIT,
• odliczenie od dochodu darowizn przekazanych na cele działalności pożytku publicznego.

Na terenach gmin poszkodowanych

Dodatkowe możliwości przysługują podatnikom znajdującym się na terenach gmin poszkodowanych. Mogą oni skorzystać:

1. ze zwolnienia od podatku dochodowego, a w tym od:
   • dochodów (przychodów) poszkodowanego otrzymanych na usuwanie skutków powodzi z tytułu:
     • nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń,
     • darowizn, do których nie ma zastosowania ustawa o podatku od spadków i darowizn,
   • przychodów z tytułu otrzymania przez pracodawcę nieoprocentowanej pożyczki z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych,
2. z możliwości niewliczania świadczeń uzyskanych w związku z powodzią do dochodu, od wysokości którego odrębne przepisy uzależniają uzyskanie świadczeń o charakterze socjalnym, ulg, dodatków i zwolnień, w tym z zakresu m.in.:
   • pomocy społecznej,
   • świadczeń rodzinnych,
   • dodatków mieszkaniowych.

Podatek od spadków i darowizn oraz VAT

Podatnicy znajdujący się na terenach gmin poszkodowanych mogą skorzystać ze zwolnienia od podatku od spadków i darowizn. Jest to jednak możliwe tylko w przypadku, gdy do 31 grudnia następującego roku, w którym wystąpiła powódź, środki te będą przeznaczone przez obdarowanego na usunięcie skutków powodzi.

Co więcej, w zakresie VAT do 31 grudnia 2024 r. wprowadzono 0% stawkę VAT[1] dla nieodpłatnych dostaw towarów lub nieodpłatnego świadczenia usług. To jednak tylko w przypadku działania w ramach pomocy poszkodowanym na skutek intensywnych opadów atmosferycznych lub powodzi za pośrednictwem m.in. organizacji pożytku publicznego.

Planowane jest także obniżenie stawki VAT do 0% na darowizny materiałów budowlanych bezpośrednio na rzecz poszkodowanych.

Przedłużenie niektórych terminów podatkowych

Ministrostwo Finansów przedłużyło niektóre terminy podatkowe dla tych podatników, którzy mieszkają, mają siedzibę lub prowadzą działalność gospodarczą na terenach poszkodowanych przez powódź. Oznacza to:

• przedłużenie do 30 kwietnia 2025 r. terminu na:
  • zapłatę zaliczek na PIT należnych za okres od sierpnia do grudnia 2024 r. (lub III i IV kwartał w przypadku opłacania zaliczek kwartalnie)
  • przekazania zaliczek na PIT pobranych od podatników w okresie od 1 sierpnia 2024 r. do 31 grudnia 2024 r.
  • zapłaty ryczałtowego PIT należnego za miesiące od sierpnia do grudnia 2024 r. (lub III i IV kwartału w przypadku rozliczenia kwartalnego)
• przedłużenie do 31 marca 2025 r. terminu na:
  • zapłatę zaliczek na CIT należnych za okres od sierpnia do grudnia 2024 r. (lub III i IV kwartał w przypadku opłacania zaliczek kwartalnie)
  • złożenie deklaracji CIT-8 i zapłatę podatku przez podatników, których rok podatkowy nie pokrywa się z rokiem kalendarzowym i w których przypadku termin ten upłynąłby w okresie od 1 września do 31 grudnia 2024 r.
• przedłużenie do 31 stycznia 2025 r. terminu na:
  • złożenie PIT-4R i PIT-8AR w przypadku zaprzestania prowadzenia działalności przed końcem 2024 r.
  • złożenie PCC-3 i wpłatę podatku PCC, jeśli termin przypadałby w okresie od 16 września 2024 r. do 31 października 2024 r.
  • dokonanie zgłoszenia i zeznania podatkowego w podatku od spadków i darowizn, jeśli termin ten upłynąłby od 16 września do 31 października 2024 r.
• przedłużenie do 25 stycznia 2025 r. terminu na zapłatę VAT przypadającego w okresie od 1 września 2024 r. do 31 października 2024 r.
• przedłużenie do 25 listopada 2024 r. terminu na złożenie JPK_VAT przypadającego w okresie od 1 września 2024 r. do 31 października 2024 r.
• przedłużenie o 3 miesiące terminu na wpłatę „estońskiego CIT-u”, którego termin płatności przypadałby we wrześniu lub październiku 2024 r.

Przedłużenie wspomnianych wyżej terminów dotyczy wyłącznie podmiotów:

1. które doznały szkód majątkowych w związku z powodzią lub utraciły (choćby czasowo) możliwość korzystania z posiadanych nieruchomości lub lokali
   oraz
2. mają siedzibę, zarząd, miejsce zamieszkania lub prowadzą działalność gospodarczą na terenie jednej z poszkodowanych gmin.

Planowane są już kolejne formy wsparcia

Część z przedstawionych rozwiązań wynika z obecnie obowiązujących przepisów (Ordynacja podatkowa), regulacji przewidzianych na wypadek powodzi (Ustawa o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi) oraz rozporządzenia wykonawczego do tej ustawy.

Dodajmy, że niektóre z wymienionych form wsparcia mogą zawierać indywidualne warunki i przesłanki ich uzyskania.

Można się również spodziewać, że już wkrótce takich narzędzi i instrumentów podatkowych będzie więcej. Na bieżąco śledzimy komunikaty Ministerstwa Finansów w tym zakresie. Gdy tylko pojawią się nowe informacje, będziemy je przekazywać.

Jeśli mają Państwo pytania do tego tematu, zachęcamy do kontaktu.

[1] Treść rozporządzenia: https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20240001381/O/D20241381.pdf