Rewolucja w systemie zasiłkowym? Plany Ministerstwa Pracy

Resort pracy szykuje duże zmiany. Planowane są  ograniczenia w prawie do zasiłków, a także – jak wynika z dotychczasowych analiz – brak zasiłku chorobowego dla osób objętych kwarantanną i izolacją w warunkach domowych.

Trudniej o zasiłki

Pandemia koronawirusa dała się we znaki Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych, który, jak się zdaje, w nowych regulacjach widzi nadzieję na oszczędności.

Jedną z największych planowanych zmian jest dotycząca tzw. sumowania okresu zasiłkowego. Obecne zasady umożliwiają pracownikom łatwe przerwanie dotychczasowego i rozpoczęcie nowego okresu zasiłku chorobowego, płatnego z kieszeni ZUS. Jest to nie tylko obciążające dla portfela Zakładu, ale i stanowiło pole do wielu nadużyć ze strony pracowników.

Według nowelizowanych przepisów do okresu zasiłkowego wliczać się będą okresy poprzednich niezdolności do pracy, jeżeli przerwa pomiędzy ustaniem poprzedniej a powstaniem ponownej niezdolności do pracy nie przekroczy 60 dni. Nie będzie zatem mieć znaczenia to, czy nieobecność będzie spowodowana tą samą, czy nową chorobą. Przed rozpoczęciem nowego okresu zasiłkowego musi minąć 60 dni. Wyjątkiem jest niezdolność do pracy, która wystąpi w okresie ciąży.

Ponadto do wyliczenia podstawy wymiaru zasiłków: chorobowego, macierzyńskiego, opiekuńczego i świadczenia rehabilitacyjnego ubezpieczonych niebędących pracownikami, nie będzie stosowana zasada, zgodnie z którą podstawy wymiaru nie oblicza się na nowo, jeśli pomiędzy nowym okresem pobierania zasiłku/świadczenia a poprzednim, nie było przerwy (lub trwała mniej niż 3 miesiące). W konsekwencji podstawa ta będzie obliczana każdorazowo od nowa. Oznacza to, że ubezpieczony nie będzie mógł „podbić” podstawy wymiaru poprzez krótkotrwałe opłacanie wyższej składki, aby w późniejszym czasie pobierać wyższy zasiłek/świadczenie.

Kwarantanna bez zasiłku chorobowego?

Istotna zmiana dotyczy również przepisu określającego za jakie okresy przysługuje zasiłek chorobowy. Dziś jest to choroba i okresy niemożności wykonywania pracy traktowane na równi z chorobą, czyli m.in. okres kwarantanny, izolacji w warunkach domowych albo izolacji, o której mowa w przepisach o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi.

Według planowanej zmiany, z przepisu usunięty zostanie fragment dotyczący okresów zrównanych z okresem choroby.

W konsekwencji może to oznaczać, że osoby objęte kwarantanną i izolacją w warunkach domowych (które nie uzyskały L4) nie będą uprawnione do zasiłku chorobowego. Jest to zła wiadomość dla pracowników, którzy nie mają możliwości świadczenia pracy zdalnej.

Pomimo że byłaby to znacząca zmiana w obecnych – pandemicznych – czasach, to ani uzasadnienie do projektu ustawy, ani dokument oceny skutków regulacji, nie zawierają żadnego odniesienia / argumentacji w tym zakresie. Nie wiemy zatem, czy jest to zabieg celowy, czy też może zwykła pomyłka w projekcie ustawy. Na pewno będziemy ten wątek śledzić.

Wejście w życie powyższych zmian planuje się na 1 stycznia 2022 r. Projekt w omawianym przez nas kształcie znajduje się aktualnie na etapie prac ministerialnych. Z tego względu, na etapie procedowania w parlamencie jego poszczególne postanowienia mogą ulec zmianie. Nasi eksperci będą na bieżąco monitorować projekt i dostarczać Państwu nowych informacji.

Magdalena Maślak-Gościmińska
Senior Associate | Adwokat
magdalena.maslak@olesinski.com

Maksymilian Chlebosz
Associate | Dział prawny
maksymilian.chlebosz@olesinski.com