Komu złożyć czynny żal?

Od początku tego roku prowadzenie postępowań przygotowawczych oraz występowanie przed sądem w sprawach karnych skarbowych powierzono (za sprawą Rozporządzenia[1]) wyznaczonym organom podatkowym. Czy ta zmiana ma wpływ na ustalenie, do jakiego organu składa się czynny żal?

Nowe rozporządzenie

Na mocy Rozporządzenia prowadzenie postępowań przygotowawczych i występowanie przed sądami w sprawach karnych skarbowych oraz wynikających z ustawy o rachunkowości powierzono 16 naczelnikom urzędów skarbowych – odpowiednim dla poszczególnych województw. Przykładowo, dla województwa dolnośląskiego jest to Naczelnik Urzędu Skarbowego Wrocław-Krzyki, a dla województwa mazowieckiego Naczelnik Urzędu Skarbowego Warszawa Mokotów.

Do 31 grudnia 2022 r. uznawano, że takie zadania wypełniali naczelnicy urzędów skarbowych właściwi miejscowo dla danego podatnika. Tym samym wprowadzone zmiany potencjalnie mogą wpływać na to, do jakiego organu podatnicy będą składać czynny żal w razie pomyłek lub błędów w rozliczeniach podatkowych.

Zmiany w KAS a czynny żal

Zgodnie z przepisami, podatnik – żeby skorzystać z dobrodziejstwa instytucji czynnego żalu – o popełnieniu czynu zabronionego powinien zawiadomić „organ powołany do ścigania”. Przy czym ani w przepisach karnoskarbowych, ani w regulacjach dotyczących funkcjonowania Krajowej Administracji Skarbowej pojęcie to nie zostało zdefiniowane.

W praktyce przyjmowano zatem, że organami powołanymi do ścigania są organy KAS upoważnione do prowadzenia postępowania karnego skarbowego. W związku z tym pojawiły się wątpliwości, czy po wejściu w życie Rozporządzenia czynny żal może być składany wyłącznie do 1 z 16 właściwych naczelników urzędów skarbowych.

Chociaż z brzmienia przepisów nie wynika to wprost, biorąc pod uwagę, że naczelnicy urzędów skarbowych nadal pozostają finansowymi organami postępowania przygotowawczego, wydaje się, że czynny żal podatnik nadal może złożyć do naczelnika urzędu skarbowego właściwego w danej sprawie podatkowej. Takie stanowisko potwierdza również Ministerstwo Finansów w wypowiedzi dla Dziennika Gazety Prawnej[2] oraz na portalu Twitter[3], gdzie wskazało, że wejście w życie Rozporządzenia nie ma wpływu na ustalenie organu właściwego do rozpoznania czynnego żalu.

Ministerstwo Finansów zapewnia również, że w przypadku złożenia czynnego żalu do niewłaściwego organu, organ ten przekaże pismo właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego, co nie wpływa na termin złożenia czynnego żalu.

[1] Rozporządzenie Ministra Finansów z 13 października 2022 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wyznaczenia organów Krajowej Administracji Skarbowej do wykonywania niektórych zadań Krajowej Administracji Skarbowej oraz określenia terytorialnego zasięgu ich działania (Dz.U.2022 r., poz. 2281).

[2] https://podatki.gazetaprawna.pl/artykuly/8639460,czynny-zal-ministerstwo-finansow-podatnicy.html

[3] https://twitter.com/MF_GOV_PL/status/1615646388393545728?s=20