Szkolenia okresowe BHP w dobie COVID-19 – nowe stanowisko PIP

W okresie pandemii uelastyczniono przepisy dotyczące organizacji szkoleń w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (BHP) – część szkoleń wstępnych może odbywać się online, a ważność szkoleń okresowych została wydłużona.

Według najnowszego stanowiska Głównego Inspektora Pracy oznacza to, że szkolenia okresowe nie powinny być obecnie organizowane.

„Tarcza antykryzysowa”: zasady organizacji szkoleń BHP

Aktualnie szkolenia wstępne BHP mogą być przeprowadzane w całości w formie online. Wyjątkiem są instruktaże stanowiskowe (tu wymagane jest uczestnictwo w szkoleniu na dotychczasowych zasadach):

• pracownika zatrudnianego lub przenoszonego na stanowisko robotnicze;
• pracownika zatrudnionego lub przenoszonego na stanowisko, na którym występuje narażenie na działanie czynników niebezpiecznych;
• ucznia odbywającego praktyczną naukę zawodu oraz studenta odbywającego praktykę studencką.

Nieco odmiennie uregulowano kwestię szkoleń okresowych BHP – w przypadku, gdy termin przeprowadzenia takiego szkolenia przypada:

• w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii lub
• w okresie 30 dni od dnia odwołania stanu epidemii

termin ten wydłuża się do 60. dnia od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii.

Dodatkowo, zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii, obowiązuje zakaz organizacji spotkań i zebrań, z wyłączeniem m.in. spotkań lub zebrań służbowych i zawodowych oraz szkoleń wstępnych w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy – na podstawie aktualnej wersji Rozporządzenia, obowiązującej do 18 kwietnia.

Stanowisko PIP

Inspekcja Pracy w obecnie obowiązującym stanowisku wskazuje, że w świetle powyższych zasad, pracodawcy nie powinni organizować szkoleń okresowych z zakresu BHP przez cały okres trwania pandemii.

Argumentuje, że zakaz organizacji szkoleń okresowych obowiązuje nie tylko wprost na podstawie Rozporządzenia, lecz wynika także z przepisów ustawy „Tarczy antykryzysowej”.

O&W ocenia

Stanowisko PIP wydaje się w pewnym stopniu kontrowersyjne. Po pierwsze, przepisy nie wprowadzają wprost zakazu przeprowadzania szkoleń okresowych, a jedynie wydłużenie ważności szkoleń dotychczasowych. Sformułowanie przepisów, w naszej ocenie, może być interpretowane jako uprawnienie pracodawców (a nie obowiązek) do czasowego odstąpienia od ich przeprowadzania w okresie epidemii / zagrożenia epidemicznego. W praktyce chodzi o możliwość rozłożenia szkoleń w czasie orazmożliwość organizacji szkoleń w mniejszych grupach – czyli faktyczne ułatwienie dla pracodawców.

Rygorystyczne podejście PIP może skutkować trudnościami organizacyjnymi  w przeprowadzeniu wszystkich zaległych szkoleń w ciągu 2 miesięcy po zakończeniu stanu epidemii. W szczególności u dużych pracodawców, gdzie konieczność organizacji szkoleń dla wielu osób w tak krótkim okresie może zakłócić bieżącą organizację pracy.

„Blokada” PIP dziwi tym bardziej, że celem każdego szkolenia jest właśnie zwiększenie bezpieczeństwa pracownika na danym stanowisku. Zwłaszcza wobec pracowników, których obowiązki związane są z koniecznością szczególnego przestrzegania bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, zapis wydaje się problematyczny. Jeżeli pracodawca wobec określonej grupy pracowników, szczególnie narażonej np. na możliwość doznania wypadków przy pracy, zdecyduje się na przeprowadzenie takiego szkolenia oraz ma możliwość organizacji szkolenia z zachowaniem reżimu sanitarnego, zakazywanie takiego działania jest w pewnym stopniu wątpliwe.

Zakaz przeprowadzania badań okresowych BHP będzie generował ryzyka związane z niedostateczną wiedzą pracowników w szczególności, jeżeli stan epidemii / zagrożenia epidemicznego będzie się przedłużał. Na ten moment trudno przecież przewidzieć, jak długo potrwa.

Co więcej, wyjściowym założeniem zmian w przepisach było m.in. zapewnienie pracodawcom elastyczności w organizacji szkoleń (możliwość rozłożenia ich organizacji w czasie), tymczasem trudno oprzeć się wrażeniu, że w tym przypadku skutek może być dla przedsiębiorców odwrotny.

Katarzyna Wężyk
Associate | Dział prawny
katarzyna.wezyk@olesinski.com

Katarzyna Serwatka
Senior Associate | Radca prawny
katarzyna.serwatka@olesinski.com