Szczepienia przeciwko COVID-19 – czy zaszczepienie się przez pracownika może być podstawą przyznania benefitów od pracodawcy?

Akcja szczepień przeciw COVID-19 trwa. Osoby chętne do wykonania szczepienia mogą m.in. zaszczepić się bezpośrednio w ramach Narodowego Programu Szczepień, jak również skorzystać z możliwości zaszczepienia się w zakładzie pracy (jeżeli pracodawca przystąpił do Narodowego Programu Szczepień).

Pracodawcy mają świadomość zagrożeń, które niesie za sobą duża ilość zachorowań na COVID-19 w zakładzie pracy, związanych z ryzykiem dużej absencji pracowników, obowiązkiem zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy oraz koniecznością ochrony pracowników, którzy z uwagi na przeciwskazania medyczne nie mogą poddać się szczepieniom. Właśnie z tych względów, rozważają oni różne formy promowania szczepień wśród swoich pracowników.

Benefit za szczepienie

Szczepienie przeciw COVID-19 ma obecnie dobrowolny charakter – szczepionki na Sars-Cov-2 nie znajdują się na liście szczepień obowiązkowych. Pracodawcom zależy jednak na uzyskaniu odporności zbiorowej załogi i ochrona pracowników przed zakażeniem, szczególnie jeżeli forma pracy wymaga styczności z dużą liczbą innych osób, i zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy.

Przedsiębiorstwa rozważają różne formy nagradzania pracowników za odpowiedzialne podejście i fakt zaszczepienia się przeciw COVID-19, obejmujące m.in. przyznawanie dodatkowych uprawnień albo możliwość wzięcia udziału w konkursach lub loteriach z nagrodami, dla pracowników, którzy zdecydowali się zaszczepić oraz przekazali taką informację pracodawcy.

Ryzyka vs korzyści

W odpowiedzi na praktyczną potrzebę przedsiębiorców, motywacją ewentualnych dodatkowych benefitów jest przecież bezpieczeństwo pracowników oraz stabilny biznes, pojawiły się głosy sceptyczne – kwestionujące możliwość takich działań pracodawców, związane z ryzykiem uznania, że promowanie wśród pracowników szczepień przeciw COVID-19 może m.in. stanowić formę nierównego traktowania lub być naruszeniem przepisów o ochronie danych osobowych.

Oczywiście  przy ocenie wprowadzania przez pracodawcę form nagradzania pracowników za wykonanie szczepienia przeciw COVID-19, należy wziąć pod uwagę te argumenty. Jednocześnie wydaje się, że odpowiednie uregulowanie w zakładzie pracy sposobów promowania szczepienia się przez pracowników, może ograniczyć ewentualne ryzyka dla pracodawcy do akceptowalnego poziomu. W takim przypadku korzyści wynikające z osiągnięcia odporności zbiorowej w skali przedsiębiorstwa mogą przeważyć i stanowić podstawę do podjęcia decyzji o wprowadzeniu np. programu benefitowego.

Na co zwrócić uwagę?

Pracodawcy rozważający wprowadzenie programu benefitowego powinni w szczególności zwrócić uwagę na dobrowolność przystąpienia do programu orazprzekazywanie informacji o fakcie zaszczepienia się wyłącznie z inicjatywy pracownika. Zakres i czas posiadania przez pracodawcę danych o zaszczepieniu się powinien być restrykcyjnie ograniczony. Ewentualne niewzięcie udziału w programie benefitowym nie powinno wiązać się z żadnymi negatywnymi konsekwencjami dla pracowników. Rodzaj i forma przyznawanych benefitów nie mogą wiązać się z nierównym traktowaniem w zatrudnieniu, choćby w kontekście wysokości wynagrodzenia za pracę.

Nasze doświadczenia pokazują także, że promowanie akcji szczepień wśród pracowników jest skuteczne, gdy działania edukacyjne prowadzone są wspólnie i w porozumieniu z organizacjami związkowymi działającymi u pracodawcy. Mogą one spowodować chęć zaszczepienia u większej ilości pracowników.

Benefity dla zaszczepionych od rządu i UE

Wreszcie, szereg działań promujących szczepienia i dodatkowe benefity dla zaszczepionych, to w pierwszej kolejności inicjatywa rządu oraz Unii Europejskiej. Ogłoszenie przez rząd loterii dla osób zaszczepionych z nagrodami rzeczowymi, zapowiedź paszportów covidowych umożliwiających swobodne poruszanie się po Europie przez władze UE, rozwiązania wynikające z przepisów sanitarnych, preferencyjnie traktujące osoby zaszczepione (przykładowo niewliczanie do maksymalnych limitów osób przebywających w jednym miejscu) – to wszystko formy benefitów przyznawanych dla osób zaszczepionych.

Tym samym, patrząc na cel takich działań, wykluczanie możliwości podjęcia analogicznych działań przez pracodawców w odniesieniu do swoich pracowników, oczywiście z uwzględnieniem dbałości o równe traktowanie pracowników i ochronę ich danych osobowych, nie wydaje się w tym przypadku słuszne.

Gdyby rozważali Państwo wprowadzenie systemu benefitowego, związanego z programem szczepień przeciwko COVID-19, zapraszamy do kontaktu z naszymi doradcami.

Ludmiła Łuczak
Manager | Radca prawny
ludmila.luczak@olesinski.com