Nowy projekt ustawy o zatrudnianiu cudzoziemców – nadchodzą rewolucyjne zmiany

Szykują się kolejne zmiany w przepisach dotyczących legalizacji pracy cudzoziemców w Polsce. Rządowe Centrum Legislacji opublikowało już nowy projekt ustawy o ich zatrudnianiu[1].

Na zmiany z pewnością czekało wielu pracodawców. Obowiązujące przepisy w zakresie zatrudniania cudzoziemców dawno przestały odpowiadać rzeczywistym potrzebom i dynamice rynku pracy. Przedsiębiorcy muszą mierzyć się z licznymi problemami, takimi jak przedłużające się postępowania, czy też uciążliwe obowiązki dotyczące weryfikacji lokalnego rynku pracy.

Zatrudnianie cudzoziemców – główne zmiany

Zgodnie z uzasadnieniem projektowanej ustawy, jej celem jest usprawnienie i elektronizacja procedur, zapobieganie przewlekłości urzędów w załatwianiu spraw oraz ograniczenie występujących w tym zakresie nadużyć.

Do głównych założeń projektu należy:

• zniesienie obowiązku przeprowadzenia „testu rynku pracy”, czyli uzyskania informacji starosty o braku możliwości zaspokojenia potrzeb kadrowych na lokalnym rynku pracy;
• pełna elektronizacja postępowań – wnioski o wydanie zezwoleń na pracę będzie można złożyć jedynie za pośrednictwem portalu praca.gov.pl;
• rezygnacja z procedury przedłużenia zezwolenia na pracę – w przypadku przedłużania współpracy z cudzoziemcem, konieczne będzie wystąpienie o nowe zezwolenie, jednak w oczekiwaniu na jego wydanie, cudzoziemiec będzie mógł wykonywać pracę na tym samym stanowisku;
• nowy wymóg zatrudnienia na co najmniej 1/4 etatu (lub 10 godzin tygodniowo) w przypadku cudzoziemców zatrudnianych bezpośrednio u polskiego pracodawcy;
• prowadzenie postępowania w sprawie wpisu oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi (po zmianach – oświadczenia o zatrudnianiu cudzoziemca) przez starostę, a nie – jak dotychczas – przez Powiatowe Urzędy Pracy;
• możliwość automatycznej weryfikacji przez organy, przy użyciu Centralnej Bazy Ofert Pracy (CBOP), czy wynagrodzenie proponowane cudzoziemcowi nie jest niższe od wynagrodzeń oferowanych obywatelom Polski na porównywalnych stanowiskach (jest to warunek wydania zezwolenia na pracę);
• możliwość pozyskania przez organy informacji dotyczących karalności pracodawcy, zaległości w opłacaniu składek ZUS itp. z odpowiednich systemów teleinformatycznych, przy czym odmowa wydania zezwolenia w przypadku zaległości w opłacaniu składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne lub zaliczek na podatek dochodowy, będzie obowiązkowa.

Zmiany w praktyce

Najistotniejsze dla pracodawców wydają się zmiany dotyczące elektronizacji postępowań i rezygnacji z „testu rynku pracy”. Można mieć nadzieję, że pozwolą one na szybszą i prostszą legalizację zatrudnienia cudzoziemców. Z drugiej strony – ważne będą również nowe możliwości organów w zakresie weryfikacji wynagrodzeń z CBOP. Spodziewamy się, że przed podjęciem decyzji o wydaniu zezwolenia urzędy pracy zaczną dokładniej porównywać kwoty wynagrodzeń oferowanych cudzoziemcom i Polakom, co ma zapobiegać zastępowaniu polskich pracowników tańszymi pracownikami z krajów trzecich. Negatywna weryfikacja skutkować będzie decyzją odmowną.

Wejście w życie ustawy

Dokładny termin wejścia ustawy w życie nie jest jeszcze znany. Zachęcamy do śledzenia naszego newslettera – będziemy na bieżąco monitorować przebieg procesu legislacyjnego i informować o jego postępach.

Milena Zalesińska
Senior Associate | Radca prawny | OW Legal
milena.zalesinska@olesinski.com

Ewa Pabian
Associate | OW Legal
ewa.pabian@olesinski.com

[1] Projekt ustawy o zatrudnianiu cudzoziemców z dnia 13 września 2022 r., https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12364052