Szóstka – to nie ocena, ale kolejna już wersja projektu ustawy o ochronie sygnalistów[1]. Co zmieniło się tym razem? Czy projekt trafi w końcu do Sejmu?
Ochrona sygnalistów – odcinek kolejny
Zmian w szóstym projekcie ustawy o ochronie sygnalistów jest zaledwie kilka, z czego większość ma charakter jedynie porządkowy.
Przede wszystkim doprecyzowano[2], że sygnalista powinien podlegać ochronie tylko wtedy, gdy miał „uzasadnione podstawy sądzić”, że przekazywana przez niego informacja dotyczy „interesu publicznego”. To z pozoru nieistotne uzupełnienie może być kluczowe dla sygnalistów, którzy mechanizm zgłoszeniowy chcieliby wykorzystać w celu ochrony własnych interesów. Warto o tym pamiętać przy wdrożeniu systemu whistleblowingowego.
Po drugie, ustawodawca podjął próbę ucieczki z sideł, które sam na siebie zastawił, obiecując sygnalistom zaświadczenia o dokonaniu zgłoszenia wydawane przez organy publiczne. Ewidentnie ktoś teraz dostrzegł, że może wystąpić problem skali i związanego z tym dociążenia urzędników. W nowym projekcie, zaświadczenie wydaje się tylko „po uprawdopodobnieniu zaistnienia naruszenia prawa”. Zapewne taki przepis poskutkuje innymi problemami praktycznymi. Wymóg wydawania zaświadczeń nie wynika z dyrektywy o ochronie sygnalistów. Można się zatem spodziewać, że na przepis ten całkiem zniknie.
Ostatnia z merytorycznych zmian to ulga dla Komendantów Wojewódzkich Policji, do których miały trafiać zgłoszenia zewnętrzne mogące stanowić przestępstwo. Zgodnie z aktualnym brzmieniem projektu, takich zgłoszeń dokonuje się Policji. Nie wiemy na ten moment, jak Policja zamierza dokonać oddzielenia sygnałów od zawiadomień o możliwości popełnienia przestępstwa, a tym samym konieczności stosowania kodeksu postępowania karnego do sygnałów. Przepis ten zatem również może się jeszcze zmienić.
Kiedy sygnaliści w Sejmie?
Próbując odpowiedzieć na najważniejsze pytanie, kiedy projekt trafi do Sejmu trzeba zwrócić uwagę, że na drodze do tego stanęła Państwowa Inspekcja Pracy. W ramach przedostatniego projektu ustawy PIP został wskazany jako domyślny podmiot do obsługi zgłoszeń zewnętrznych. Urząd postanowił podjąć dyskusję z tym faktem. Do uwag wniesionych w tym zakresie Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej, które odpowiada za projekt ustawy, nie zdążyło się jeszcze odnieść. Powinno to nastąpić w najbliższych dniach lub tygodniach. Jeżeli uwagi PIP nie zostaną przez MRiPS uwzględnione, można się spodziewać, że projekt trafi w lutym do Sejmu.
[1] 10.01 Rządowe Centrum Legislacji opublikowało kolejny, tym razem datowany na 5 stycznia 2023 roku, projekt ustawy o ochronie sygnalistów
[2] Artykuł 6 projektu ustawy o ochronie sygnalistów
