Praca zdalna – pierwszy projekt zmian wreszcie dostępny

Zmiany w Kodeksie pracy w zakresie ujęcia w nim pracy zdalnej były zapowiadane od dawna. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki społecznej wreszcie opublikowało projekt proponowanych regulacji.
Oczywiście nie jest to finalna treść – projekt będzie konsultowany a następnie procedowany w Parlamencie, co oznacza duże prawdopodobieństwo zmian. Już na tym etapie znamy jednak zasadniczy kierunek zmian.

Co ma się zmienić dla pracodawców?

Nowe regulacje usuwają z Kodeksu pojęcie telepracy, zastępując je jednolitym pojęciem pracy zdalnej i zmieniając kilka istotnych zasad jej wykonywania. Co ważne, zasady te mają obowiązywać na stałe, a nie jedynie na czas pandemii.
Nie zmienią się wszystkie zasady wykonywania telepracy w porównaniu do dotychczasowych. Zwłaszcza tryb wprowadzania i uzgadniania ze związkami zawodowymi/pracownikami pracy zdalnej w dużej mierze pozostanie bez zmian.
Kilka propozycji jednak znacznie poprawi sytuację pracodawców, m.in.:

• istotne ograniczenie obowiązków i odpowiedzialności pracodawcy w zakresie BHP i warunków sanitarnych oraz stanu wyposażenia technicznego w miejscu, gdzie praca jest wykonywana,
• przerzucenie na pracowników odpowiedzialności za właściwą organizację i ergonomię stanowiska pracy,
• możliwość odebrania od pracownika oświadczenia potwierdzającego, że stanowisko pracy zdalnej w miejscu zamieszkania pracownika lub w innym miejscu wskazanym przez niego, zapewnia bezpieczne i higieniczne warunki pracy;
• możliwość polecenia pracy zdalnej przez pracodawcę,
• możliwość kontroli przez pracodawcę miejsca, w którym jest wykonywana praca zdalna,
• dostosowanie procedury w zakresie wypadków przy pracy w trakcie pracy zdalnej i możliwości ich nieuznawania przez pracodawców w razie braku współdziałania pracownika.

W projekcie przewidziano też zapisy zabezpieczające sytuację pracowników wykonujących pracę zdalną, np. obowiązek pracodawcy (a nie tylko możliwość) zapłaty ekwiwalentu za wykorzystanie przez pracownika wykonującego pracę zdalną materiałów i narzędzi stanowiących jego własność (wysokość ma uwzględniać normy ich zużycia oraz ich udokumentowane ceny rynkowe).

Spora elastyczność = ryzyko zmian w projekcie

Po wstępnej analizie w naszej ocenie projekt daje pracodawcom sporą samodzielność i elastyczność, zarówno w wysyłaniu pracowników do pracy z domu, jak i uzgadnianiu z pracownikami zasad organizowania tej pracy. Niektóre regulacje są jednak kontrowersyjne, stąd mogą być zmieniane.

Kluczowe jest jednak to, że znamy kierunek zmian i podstawowe założenia dot. uregulowania pracy zdalnej. To punkt wyjścia do weryfikacji aktualnie funkcjonujących w zakładzie pracy zasad w zakresie telepracy/home office/pracy zdalnej itd. – wprowadzanych często w pośpiechu, w celu zabezpieczenia podstawowych kwestii w czasie epidemii.
To również dobry moment na zaplanowanie przez pracodawców działań związanych z przygotowaniem kompleksowej regulacji w tym zakresie, zgodnej z projektowanymi zmianami do Kodeksu pracy.