Zniesienie stanu epidemii – co się zmieni dla pracodawców?
11/05/2022
Już w najbliższy poniedziałek 16 maja obudzimy się w nowej rzeczywistości – po ponad dwóch latach zostanie zniesiony stan epidemii, co zapowiedział Minister Zdrowia. Zacznie za to obowiązywać stan zagrożenia epidemicznego. Czy pracodawcy w związku z tym będą musieli podjąć zawieszone wcześniej obowiązki?
Stan epidemii a stan zagrożenia epidemicznego w „Specustawie COVID-owej”[1]
Uprawnienia dla pracodawców w okresie pandemii zawarte są w tzw. specustawie COVID-owej. Wśród nich są m.in. stosowanie pracy zdalnej, wiążące udzielenie zaległego urlopu wypoczynkowego, szkolenia wstępne BHP w formie zdalnej (z wyjątkami wskazanymi w ustawie), zawieszenie okresowych badań profilaktycznych. Większość tych rozwiązań obowiązuje zarówno w okresie stanu epidemii, jak i zagrożenia epidemicznego.
Szczegóły dotyczące aktualnych zasad dotyczących pracy zdalnej znajdują się w tym wpisie.
Niestety część przepisów jest niejednoznacznie sformułowana i pojawiają się wątpliwości, czy niektóre rozwiązania wciąż będą obowiązywać. Jednym z nich jest postanowienie dotyczące badań okresowych medycyny pracy.
Zgodnie ze specustawą COVID-ową „po odwołaniu stanu zagrożenia epidemicznego, w przypadku gdy nie zostanie ogłoszony stan epidemii albo po odwołaniu stanu epidemii, pracodawca i pracownik są obowiązani niezwłocznie podjąć wykonywanie obowiązków w zakresie przeprowadzenia badań okresowych medycyny pracy, i wykonać je w okresie nie dłuższym niż 180 dni od dnia odwołania danego stanu”.
Zgodnie z projektem rozporządzenia[2] i zapowiedziami Ministerstwa Zdrowia do 16 maja będzie trwał w Polsce stan epidemii, który zostanie zastąpiony stanem zagrożenia epidemicznego. W efekcie wątpliwości może budzić dalsze obowiązywanie tego przepisu – a w szczególności, czy uprawnienie do zawieszenia obowiązku przeprowadzania badań okresowych nie wygasa łącznie z odwołaniem stanu epidemii.
Całościowa oraz celowościowa analiza przepisów, prowadzić może do wniosku, że prawo do zawieszenia obowiązku wykonywania okresowych badań medycyny pracy wciąż będzie obowiązujące.
Wątpliwości praktyczne
Ponad dwuletni okres zawieszenia obowiązku przeprowadzania badań okresowych w praktyce spowodował wiele wątpliwości w działach HR. Czy brak przeprowadzania tych badań to prawo, czy obowiązek pracodawcy, a także czy badania okresowe wykonane w czasie okresu zawieszenia są ważne? Wątpliwości podtrzymał także Główny Inspektor Pracy, który wskazał, że pracodawca nie powinien kierować pracownika na okresowe badania lekarskie, a pracownik nie ma obowiązku poddawania się takim badaniom.
Praktyka w tym zakresie jest różna – część pracodawców zawiesiła przeprowadzanie ww. badań, inni zaś wystawiają skierowania zgodnie z upływem ważności dotychczasowych orzeczeń.
W naszej ocenie formalna zmiana stanu epidemii na stan zagrożenia epidemicznego nie zmieni praktyki pracodawców, a pojawiające się wątpliwości pozostaną nierozstrzygnięte.
W razie potrzeby wsparcia w Państwa przedsiębiorcach – nasi doradcy pozostają do Państwa dyspozycji.
Ludmiła Łuczak
Manager | Radca prawny
ludmila.luczak@olesinski.com
Katarzyna Wężyk
Senior Associate | Dział prawny
katarzyna.wezyk@olesinski.com
[1] Ustawa o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych z dnia 2 marca 2020 r. (Dz.U. z 2020 r. poz. 374) ze zm.
