Ustawa covidowa a zawieszenie biegu terminów przedawnienia zobowiązań podatkowych – będzie uchwała NSA
09/11/2022
Skład siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego rozstrzygnie kwestie związane z zawieszeniem biegu terminów przedawnienia zobowiązań podatkowych na podstawie regulacji ustawy covidowej. Zagadnienie to od samego początku budziło wiele kontrowersji i wątpliwości, a jego rozstrzygnięcie w tym zakresie może mieć wpływ na rozliczenia i postępowania podatkowe toczące się wobec różnych podatników.
Istota problemu
Zgodnie z art. 15zzr ust. 1 pkt 3 ustawy covidowej[1], w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19, zawieszony został bieg terminów przedawnienia przewidzianych w przepisach prawa administracyjnego. Przepis ten uchylono, ale do chwili obecnej nastręcza on wiele trudności. Sporne były m.in.
- długość okresu zawieszenia biegu terminów przedawnienia zobowiązań podatkowych – niektóre sądy mówią o 54 dniach (sygn. akt I SA/Ke 276/21), inne o 71 dniach (sygn. akt I SA/Op 182/21);
- kwestia, czy przepisy prawa podatkowego mieszczą się w zakresie prawa administracyjnego.
Pojawiły się głosy, że prawo podatkowe stanowi odrębną dziedzinę względem prawa administracyjnego i tym samym art. 15zzr ustawy covidowej nie będzie mieć zastosowania do przedawnienia zobowiązań podatkowych (tak uznał np. Minister Finansów w piśmie z dnia 1 maja 2020 r. znak: SP5.055.2.2020, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w prawomocnym wyroku z dnia 31 marca 2022 r., sygn. akt III SA/Wa 1747/21).
Z drugiej strony pojawiły się również orzeczenia całkowicie odmienne[2], które w praktyce pozwalały na wydłużanie terminów. Przyjęcie takiego stanowiska umożliwiało składanie wniosków nadpłatowych po 31 grudnia, ale też wydłużało organom podatkowym czas na wydanie decyzji i domaganie się od podatnika zapłaty podatku za okresy, które powinny ulec przedawnieniu.
Zawieszenie biegu terminów przedawnienia – dwa zasadnicze pytania
Wobec powyższych wątpliwości postanowieniem z 11 października 2021 r.[3] Naczelny Sąd Administracyjny przedstawił do rozstrzygnięcia składowi siedmiu sędziów NSA następujące zagadnienie prawne:
- czy art. 15zzr ustawy covidowej dotyczy również wstrzymania rozpoczęcia i zawieszenia biegu terminów przewidzianych przepisami prawa podatkowego?
- w przypadku pozytywnej odpowiedzi na pytanie 1., czy niniejszy przepis powinien być interpretowany w ten sposób, że z uwagi na wynikający z art. 2 Konstytucji RP ochronny charakter wskazanych w nim terminów, wstrzymanie rozpoczęcia i zawieszenia biegu tych terminów może mieć miejsce jedynie na korzyść podatników?
Z niecierpliwością czekamy na uchwałę NSA. Rozstrzygnięcie w tym zakresie może doprowadzić do zakwestionowania wielu decyzji organów podatkowych, które były wydawane po upływie przedawnienia zobowiązania podatkowego za dany rok, tj. po 31 grudnia.
Joanna Karczewska
Manager | Adwokat | OW Tax
joanna.karczewska@olesinski.com
Konrad Zając
Tax Intern | OW Tax
konrad.zajac@olesinski.com
[1] Mowa tu o ustawie z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych
[2] m.in. wyrok NSA z dnia 19 października 2021 r., sygn. akt III FSK 3975/21; wyrok NSA z dnia 17 marca 2022 r., sygn. akt III FSK 4798/21
[3] sygn. akt I FSK 2545/21