...
Projekt nowelizacji Kodeksu cywilnego – zmiany w elektronicznej formie czynności prawnej
03/08/2022
Planowane zmiany w Kodeksie cywilnym przewidują m.in. nowe (łatwiejsze) warunki dotyczące zachowania formy elektronicznej.
Forma elektroniczna obecnie
W związku z postępującą cyfryzacją społeczeństwa, m.in. w wyniku pandemii COVID-19, coraz częściej umowy zawiera się zdalnie. Oznacza to konieczność rozróżnienia formy elektronicznej od dokumentowej.
Forma elektroniczna polega na złożeniu oświadczenia woli w postaci elektronicznej opatrzonej kwalifikowanym podpisem elektronicznym. Aby elektroniczne oświadczenie woli było równoznaczne z pisemnym oświadczeniem woli, konieczne jest użycie kwalifikowanego podpisu elektronicznego. Skorzystanie z podpisu rangi niższej niż kwalifikowany, np. podpisu ePUAP czy podpisu osobistego, spełnia wymagania dotyczące jedynie formy dokumentowej (a ta nie jest równoznaczna z formą pisemną).
Forma dokumentowa polega na złożeniu oświadczenia woli w postaci dokumentu (rozumianego szeroko jako nośnik informacji), w sposób umożliwiający ustalenie osoby składającej oświadczenie (może być to zatem wiadomość sms czy e-mail).
Forma elektroniczna po nowelizacji
Proponowana zmiana ma złagodzić wymagania dotyczące zachowania formy elektronicznej. Do jej zachowania będzie można użyć już nie tylko podpisu kwalifikowanego, ale także tzw. podpisu osobistego[1].
Czym jest podpis osobisty
Od 4 marca 2019 r. wszystkie wydawane w Polsce dowody osobiste posiadają warstwę elektroniczną, w którą może zostać wpisany certyfikat podpisu osobistego. Podpis osobisty w e-dowodzie jest wykorzystywany do kontaktów z administracją, jak i w obrocie prywatnym, jeżeli obie strony wyrażą zgodę na taką formę.
W wyniku nowelizacji podpis osobisty miałby zostać zrównany z kwalifikowanym podpisem elektronicznym oraz podpisem własnoręcznym, co znacząco złagodziłoby wymagania dotyczące zachowania formy elektronicznej oraz ułatwiło posiadaczom e-dowodów zawieranie umów w życiu prywatnym. Proponowane rozwiązanie to także niższe koszty dla użytkowników. Podpis osobisty jest wpisany w e-dowód, więc koszt jego uzyskania jest zerowy – jest on wydawany razem z nowym dokumentem tożsamości. Kwalifikowany podpis elektroniczny to, w zależności od długości okresu ważności certyfikatu, koszt rzędu kilkuset złotych.
Jeśli planowana zmiana wejdzie w życie, nie wpłynie w żaden sposób na obcokrajowców, którzy nie posiadają polskiego dowodu osobistego – ci nadal będą musieli posiadać kwalifikowany podpis elektroniczny, aby dochować formy elektronicznej.
Z obecnych informacji wynika jedynie zarys proponowanych zmian. Sam projekt nie ujrzał jeszcze światła dziennego i wciąż czeka na publikację w Rządowym Centrum Legislacyjnym. Będziemy monitorowali temat i informowali Państwa na bieżąco.
Aleksy Zięba
Associate | Dział prawny
aleksy.zieba@olesinski.com
Magdalena Kordas
Senior Associate | Radca prawny
magdalena.kordas@olesinski.com
[1] Podpis osobisty w myśl rozporządzenia unijnego eIDAS spełnia przesłanki do uznania go za zaawansowany podpis elektroniczny – art. 26 rozporządzenia eIDAS.