Kara GIIF dla pośrednika, czyli compliance w obrocie nieruchomościami
24/02/2021
Przepisy ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu[1] w opinii powszechnej kojarzą się niemal wyłącznie z bankowością, finansami i działalnością ubezpieczeniową. Tymczasem compliance jest ważny także dla podmiotów działających na rynku nieruchomości – w szczególności pośredników w obrocie nieruchomościami, którzy należą do katalogu tzw. instytucji obowiązanych.
Kara za niedopełnienie obowiązków
22 lutego 2021 r. Generalny Inspektor Informacji Finansowej poinformował na swojej stronie internetowej[2] o nałożeniu kary na spółkę Maxon Nieruchomości Sp. z o. o., która zajmuje się pośrednictwem w obrocie nieruchomościami.
Pośrednik został ukarany przez GIIF za niedopełnienie obowiązków:
- wprowadzenia wewnętrznej procedury instytucji obowiązanej,
- wdrożenia wewnętrznej procedury anonimowego zgłaszania naruszeń przepisów z zakresu przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu,
- zapewnienia udziału osób wykonujących obowiązki związane z przeciwdziałaniem praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu w programach szkoleniowych,
- sporządzania oceny ryzyka oraz jej aktualizacji,
- dokumentowania zastosowanych środków bezpieczeństwa finansowego oraz wyników bieżącej analizy przeprowadzanych transakcji oraz wykazania na żądanie organów zastosowania odpowiednich środków bezpieczeństwa.
Kara dla Maxon Nieruchomości Sp. z o. o. jest stosunkowo niska (7 000 PLN), ale trzeba pamiętać, że kary nakładane na podstawie ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu mogą wynosić nawet kilkadziesiąt milionów złotych.
Poza karą finansową organ może dodatkowo opublikować informację o naruszeniach przepisów w BIP Ministerstwa Finansów, nakazać zaprzestania podejmowania określonych czynności, cofnąć koncesję / zezwolenie / wykreślić z rejestru działalności regulowanej czy też zakazać osobie odpowiedzialnej pełnienia obowiązków na stanowisku kierowniczym.
Nie należy przy tym zapominać o przekładających się na wyniki finansowe stratach wizerunkowych i utracie zaufania kontrahentów lub klientów.
Rola compliance wzrasta
Presja ustawodawcy unijnego i krajowego w zakresie compliance narasta. Obecnie sejm proceduje nowelizację ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu[3], której zadaniem jest implementacja kolejnej wersji dyrektywy AML[4]. Nowelizacja ponownie rozszerzy katalog instytucji obowiązanych także na podmioty prowadzące działalność gospodarczą polegającą na: obrocie, przechowywaniu lub pośrednictwie w obrocie dziełami sztuki, przedmiotami kolekcjonerskimi oraz antykami.
Ponadto nowelizacja przewiduje dla podmiotów prowadzących działalność w zakresie walut wirtualnych, obowiązkowy wpis do nowego rejestru podmiotów prowadzących działalność w zakresie walut wirtualnych.
Na horyzoncie widać także zbliżający się wielkimi krokami termin implementacji dyrektywy o sygnalistach (do 17 grudnia 2021 roku w zakresie największych przedsiębiorców), ciągle ważą się losy i kształt zapowiadanej od lat nowelizacji ustawy o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych.
Warto być na bieżąco, wdrożyć odpowiednie procedury, a także przygotować się zawczasu do nadchodzących zmian. Zwłaszcza implementacja dyrektywy o sygnalistach wymaga dobrego rozpoznania, w którym miejscu jako organizacja już jesteśmy – dostosowania istniejących procedur, scalenia rozproszonych kanałów komunikacji, czasem wdrożenia narzędzi (np. WhistBoard) i wreszcie przeszkolenia załogi.
Tomasz Wróblewski
Senior Manager | Adwokat
tomasz.wroblewski@olesinski.com
Szymon Gancewski
Associate | Dział prawny
szymon.gancewski@olesinski.com
[1] Ustawa z dnia 1 marca 2018 roku, o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (Dz.U. z 2018 r. poz. 723 t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 971)
[2] https://www.gov.pl/web/finanse/kara-administracyjna-nalozona-przez-generalnego-inspektora-informacji-finansowej-na-maxon-nieruchomosci-sp-z-oo
[3] https://www.sejm.gov.pl/sejm9.nsf/PrzebiegProc.xsp?id=85EECA1B9FF2267DC1258668004DAA81
[4] Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/843 z dnia 30 maja 2018 r. zmieniającej dyrektywę (UE) 2015/849 w sprawie zapobiegania wykorzystywaniu systemu finansowego do prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu oraz zmieniającej dyrektywy 2009/138/WE i 2013/36/UE
