...

icon arrow down more information
icon arrow down more information

Kasy zapomogowo-pożyczkowe – nowe otwarcie

...

icon arrow down more information
icon arrow down more information

W ostatnich dniach na stronie Rządowego Centrum Legislacji pojawił się projekt ustawy o kasach zapomogowo-pożyczkowych, które w praktyce mają zastąpić pracownicze kasy zapomogowo-pożyczkowe. Zgodnie z założeniami Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej uregulowanie tworzenia i funkcjonowania kas na poziomie odrębnej ustawy ma ułatwić stosowanie przepisów i może przyczynić się do upowszechnienia instytucji kas.

 

Czym są kasy zapomogowo-pożyczkowe?

Celem kasy zapomogowo-pożyczkowej będzie udzielanie jej członkom pomocy materialnej w formie pożyczek, a w miarę posiadanych środków, także bezzwrotnych zapomóg. Do założenia kasy potrzebnych jest co najmniej 10 osób wykonujących pracę zarobkową (pracowników oraz zatrudnionych w oparciu o umowy cywilnoprawne). Podstawowym źródłem finansowania kas będą wpisowe oraz wkłady członkowskie ich uczestników.

 

Działanie kas zapomogowo-pożyczkowych – jakie założenia?

Projekt ustawy przewiduje niezależny charakter kas – tworzenie oraz zarządzanie nimi będzie należało do zatrudnionych. Nadzór społeczny nad ich funkcjonowaniem będą pełnić związki zawodowe, a jeżeli takie u pracodawcy nie funkcjonują – rada pracowników lub przedstawiciele osób zatrudnionych. Ponadto zgodnie z założeniami kasy będą miały możliwość m.in. zaciągania zobowiązań, a więc zostaną wyposażone w tzw. zdolność prawną – ograniczoną jednak do realizacji ich celów statutowych. Kasy będą także mogły występować jako strona w procesie sądowym. W relacjach z pracodawcą reprezentować będzie je zarząd. Kasa powinna przyjąć statut, regulujący szczegółowe zasady jej działania.

 

Obowiązki pracodawców

Pomimo że kasy tworzyć będą oddolnie osoby zatrudnione, obowiązkiem pracodawców będzie świadczenie im pomocy m.in. w zakresie udostępniania pomieszczeń biurowych, prowadzenia rachunkowości, obsługi kasowej i prawnej, transportu gotówki do i z instytucji płatniczej. Obowiązki te doprecyzuje umowa zawarta pomiędzy kasą a pracodawcą, dlatego prawidłowe skonstruowanie takiej umowy z perspektywy pracodawcy ma istotne znaczenie.

 

Kasy zapomogowo-pożyczkowe a dane osobowe

Kasy będą przetwarzały dane osobowe swoich członków, a także innych osób (np. poręczycieli pożyczek) jako administratorzy danych osobowych w oparciu o przedstawione im przez te osoby oświadczenia. Znajdą tu zatem zastosowanie przepisy o ochronie danych osobowych, w tym RODO. W zależności od przyjętego modelu współpracy pomiędzy kasą a pracodawcą, konieczne może być umowne uregulowanie kwestii wymiany danych osobowych pomiędzy tymi podmiotami.

 

Co z już istniejącymi kasami?

Nowa ustawa nie oznacza konieczności likwidacji pracowniczych kas zapomogowo-pożyczkowych (funkcjonujących na podstawie obecnie obowiązujących przepisów) i założenia nowej kasy. Zgodnie z projektem, dotychczas działające pracownicze kasy zapomogowo-pożyczkowe, wraz z wejściem w życie ustawy, staną się kasami w rozumieniu nowych przepisów – co jednak nie wyłącza konieczności dostosowania zasad funkcjonowania dotychczasowej formy kas do nowych regulacji.

 

Nowe otwarcie w praktyce

Przyjęcie nowej ustawy o kasach zapomogowo-pożyczkowych może  stanowić „nowe otwarcie” dla instytucji wspierającej finansowo pracowników. Rozszerzenie katalogu członków kas o osoby zatrudnione w oparciu o umowy cywilnoprawne, przystosuje instytucję kas do aktualnych realiów rynku pracy i zwiększy krąg osób korzystających z niej.

Zagrożeniem dla samej instytucji w obecnym kształcie może się okazać nadmierny formalizm w podejściu do tworzenia i działania kas oraz znaczne obciążenia nakładane na pracodawców.

Pracodawcy, u których funkcjonują kasy, powinni już teraz zweryfikować czy przyjęty model funkcjonowania (w szczególności treść statutu oraz umowy pomiędzy pracodawcą a kasą) odpowiada nowym przepisom i zabezpiecza potrzeby pracodawców. W dalszej kolejności konieczna będzie analiza i, w razie potrzeby, aktualizacja dokumentacji z zakresu ochrony danych osobowych.