Zbliża się koniec roku – uwaga na terminy przedawnienia

Zgodnie z obowiązującymi przepisami Kodeksu cywilnego, 31 grudnia upłyną terminy przedawnienia wielu roszczeń. Warto przyjrzeć się czy nie dotyczy to także przysługujących nam wierzytelności, a jeśli tak, rozważyć wszczęcie sporu lub podjąć inne działanie mające na celu przerwanie biegu przedawnienia. 

Upływ terminów przedawnień po zmianach z 2018 roku 

Od nowelizacji KC z 2018 r. panuje ogólna reguła, że roszczenia w obrocie nieprofesjonalnym i półprofesjonalnym przedawniają się z upływem 6 (a nie 10) lat. Zmienił się także sposób obliczania terminu przedawnienia. 

Wspomniana ustawa nie zmieniła jedynie 3-letniego terminu przedawnienia w przypadku roszczeń dotyczących świadczenia okresowego lub w obrocie profesjonalnym.  

Obliczanie terminu 

Dla terminów przedawnienia liczących co najmniej 2 lata upływ terminu przedawnienia wypada z końcem roku kalendarzowego, w którym miałoby miejsce przedawnienie.  

Przykładowo, jeśli dane roszczenie o świadczenie okresowe stało się wymagalne 18 września 2018 r., to jego termin przedawnienia upłynie nie we wrześniu 2021 r., lecz 31 grudnia tego roku. Od początku 2022 r. takie roszczenie będzie już przedawnione.  

Dla roszczeń, które powstały przed nowelizacją Kodeksu cywilnego i miałyby na starych zasadach późniejszy termin przedawnienia (np. 10-letni upływający w 2025 roku), termin przedawnienia jest liczony od nowa i na nowych zasadach od momentu wejścia w życie ustawy zmieniającej (czyli 6 lat od dnia 9 lipca 2018 r. tj. termin przedawnienia upłynie 31.12.2024 r.).  

Powyżej opisane zmiany nie dotyczą roszczeń, co do których ustanowiono w przepisach szczególnych inne terminy przedawnień (np. z umowy przedwstępnej, przewozu czy ubezpieczenia). 

Jakie roszczenia przedawnią się z końcem tego roku? 

Poniżej wskazujemy przykładowe sytuacje, w których warto dokonać przeglądu swoich roszczeń, gdyż przedawnią się z końcem 2021 r.: 

• roszczenia, dla których termin przedawnienia jest krótszy niż 2 lata i upłynąłby z tym dniem, 
• roszczenia przedsiębiorcy (także wykazane w fakturach) wynikające ze sprzedaży towarów lub usług – wymagalne od 2019 roku, 
• roszczenia z umowy o dzieło, które zostało oddane w 2019 r., 
• roszczenia o świadczenia okresowe (np. zapłata czynszu czy odsetek) lub inne roszczenia związane z prowadzoną działalnością gospodarczą – wymagalne od 2018 roku, 
• roszczenia, których dotyczyłby liczony od nowa 6-letni termin, ale są z niego wyłączone, oraz roszczenia konsumentów wobec przedsiębiorców – wymagalne od 2011 roku. 

Jak przerwać termin przedawnienia roszczeń? 

Należy do 31.12.2021 r. złożyć w sądzie pozew lub zawezwanie do próby ugodowej. Można także wszcząć mediację lub uzyskać od dłużnika tzw. uznanie roszczenia. 

W nowym roku możliwe kolejne zmiany w obszarze przedawnień 

Obecnie w Sejmie trwają prace nad kolejną nowelizacją KC, która tym razem ma zmodyfikować zasady dotyczące przerwania i zawieszenia biegu przedawnienia – przyglądamy się sprawie i będziemy Państwa informować na bieżąco.  

Magdalena Kordas
Senior Associate | Radca Prawny
magdalena.kordas@olesinski.com

Jakub Trzciński
Intern | Dział prawny
jakub.trzcinski@olesinski.com