Urlop rodzinny, elastyczny czas pracy dla rodziców i inne propozycje zmian w Kodeksie Pracy

Poprawa sytuacji pracowników – rodziców i osób zajmujących się niesamodzielnymi członkami rodziny to główne założenia dwóch projektów ustaw zakładających zmiany w Kodeksie pracy. Najważniejsze propozycje posłów Lewicy oraz PSL to:

Równowaga między życiem zawodowym a prywatnym rodziców i opiekunów

Rozwiązania obejmują:

• nowy obowiązek uwzględnienia wniosku pracownika – rodzica dziecka mającego mniej niż 6 lat o wykonywanie pracy w systemie przerywanego czasu pracy lub w ramach ruchomego czasu pracy albo indywidualnego rozkładu czasu pracy;
• wydłużenie najkrótszej część urlopu rodzicielskiego z 6 do 8 tygodni (poza okolicznością przysposobienia);
• wydłużenie urlopu ojcowskiego z 2 do 6 tygodni;
• zwiększenie wymiaru zwolnienia od pracy na opiekę nad dzieckiem (w wieku do 14 lat) z zachowaniem prawa do wynagrodzenia z 2 dni (lub 16 godzin) do 5 dni (lub 40 godzin);
• uznanie jako usprawiedliwioną nieobecność w pracy absencję w wyniku pilnych spraw rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem oraz innych zdarzeń, do których doszło wskutek działania siły wyższej.

Urlop rodzinny

Drugim z przedstawionych projektów jest ustawa, mająca wprowadzić nowe rozwiązanie w zakresie urlopów pracowniczych – tzw. „urlop rodzinny” pozwalający osobom zajmującym się niesamodzielnymi członkami rodziny na  elastyczne łączenie obowiązków zawodowych z opieką nad nimi.

Dodatkowy urlop rodzinny:

• będzie mógł trwać maksymalnie 12 miesięcy;
• pracownik będzie mógł go wykorzystać w celu opieki nad najbliższym członkiem rodziny, przy czym definicja osoby najbliższej obejmie dość szeroki krąg osób, tj. m.in. dziadków, rodziców, dzieci, wnuki, rodzeństwo, małżonka lub nieformalnego partnera, a także macochę, ojczyma lub teściów;
• będzie przysługiwał osobom zatrudnionym przez co najmniej 6 miesięcy i będzie go można wykorzystać w sposób ciągły lub w maksymalnie w czterech częściach.

Osobom korzystającym z urlopu rodzicielskiego będzie przysługiwać prawo do miesięcznego zasiłku w wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Co istotne, pracodawca od momentu złożenia wniosku o udzielenie urlopu rodzinnego do momentu zakończenia tego urlopu nie będzie mógł (co do zasady) rozwiązać zawartej z pracownikiem umowy o pracę ani jej wypowiedzieć.

Projekt ustawy przewiduje także możliwość łączenia korzystania z urlopu rodzinnego z pracą w wymiarze nie wyższym niż ½ etatu. W takim przypadku czas, przez który przysługuje pracownikowi urlop rodzinny ulegnie proporcjonalnemu wydłużeniu.

Co z samozatrudnionymi?

Warto wspomnieć, że analogiczne uprawnienie miałoby przysługiwać także osobom prowadzącym jednoosobową działalność gospodarczą, o ile prowadziły ją przez okres co najmniej 6 miesięcy przed jej zawieszeniem. Ustawodawca przewidział taką możliwość także na maksymalny okres 12 miesięcy, przy czym z uprawnienia tego będzie można skorzystać maksymalnie w czterech częściach. Takim osobom również będzie przysługiwał miesięczny zasiłek.

Na ten moment oba opisywane projekty zostały dopiero skierowane do pierwszego czytania w Sejmie i nie wiadomo, czy i w jakim kształcie wejdą w życie.

Nina Wiśniewska
Senior Associate | Dział prawny
nina.wisniewska@olesinski.com

Agata Jędroś
Associate | Dział prawny
agata.jedros@olesinski.com