Układ, czyli jak dogadać się z wierzycielami

We wcześniejszych wpisach z cyklu RESTART staraliśmy się przybliżyć m.in. pojęcie niewypłacalności (wpis na ten temat znajdą Państwo tutaj). Niewypłacalność kojarzona jest często negatywnie, lecz jej wystąpienie nie musi zawsze skutkować upadłością. Znaczna część dłużników, odczuwając problemy finansowe, stara się bowiem w pierwszej kolejności porozumieć z wierzycielami. Takie nieformalne działania bywają jednak utrudnione szczególnie przez toczące się egzekucje i nieufność wierzycieli.

Rozwiązaniem dla wskazanych trudności jest tzw. układ.

Czym jest układ?

Na potrzeby niniejszego wpisu, w dużym uproszczeniu, układ nazwać możemy swoistym porozumieniem pomiędzy dłużnikiem a wierzycielami, które – o ile spełnia wymogi prawne – jest zatwierdzane przez sąd. Istotą układu jest zmiana treści zobowiązań dłużnika. Modelowo układ powinien odpowiadać możliwościom finansowym dłużnika i uwzględniać interesy ogółu wierzycieli.

Jakie postępowania umożliwiają zawarcie układu?

Zawarcie układu jest możliwe w wyniku wszczęcia jednego z czterech postępowań restrukturyzacyjnych:

  • postępowania o zatwierdzenie układu;
  • przyspieszonego postępowania układowego;
  • postępowania układowego;
  • postępowania sanacyjnego.

Każde z postępowań różni się od siebie – już teraz zapraszamy więc do śledzenia naszego bloga, gdyż przyszłotygodniowy wpis skupi się właśnie na szerszym opisie przebiegu postępowań restrukturyzacyjnych.

Co istotne – zawarcie układu możliwe jest także w ramach postępowania upadłościowego. Jeśli zatem którykolwiek z uczestników dostrzega większą korzyść w zawarciu porozumienia z wierzycielami niż w likwidacji przedsiębiorstwa dłużnika na zasadach ogólnych – warto zastanowić się nad tą formą uregulowania zobowiązań (więcej na ten temat przeczytają Państwo tutaj).

Jakie wierzytelności są objęte układem?

Układ obejmuje przede wszystkim wierzytelności osobiste dłużnika powstałe przed dniem otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego. Istotne jest jednak uważne czytanie ustawy, gdyż Prawo restrukturyzacyjne wprowadza szereg wyjątków od tej zasady. I tak – wskazać można dla przykładu, że układ nie obejmuje m.in. wierzytelności zabezpieczonej na mieniu dłużnika hipoteką, zastawem lub zastawem rejestrowym w części znajdującej pokrycie w wartości przedmiotu zabezpieczenia.

Jeśli wierzytelność nie jest objęta układem, oznacza to, że dłużnik powinien ją spłacać na bieżąco niezależnie od otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego.

Jak ustalić treść układu – konieczność przygotowania propozycji układowych

Postulowaną treść układu przedstawia się w dokumencie nazwanym propozycjami układowymi.

Restrukturyzacja zobowiązań może polegać w szczególności na:

  • odroczeniu terminu wykonania zobowiązania;
  • rozłożeniu spłaty na raty;
  • zmniejszeniu wysokości wierzytelności;
  • konwersji wierzytelności na udziały lub akcje;
  • zmianie, zamianie lub uchyleniu prawa zabezpieczającego określoną wierzytelność.

Powyższy katalog nie jest zamknięty, stąd propozycje układowe mogą operować innymi sposobami zmiany treści zobowiązań, a także łączyć różne sposoby restrukturyzacji.

Istotny jednak jest fakt, że przepisy ograniczają sposoby restrukturyzacji niektórych zobowiązań. Do jednego z najważniejszych ograniczeń zaliczyć można art. 160 ust. 1 pr.rest., który zabrania spłaty pewnych wierzytelności wobec Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w sposób inny niż rozłożenie na raty lub odroczenie terminu płatności.

Podkreślić również należy, że propozycje układowe nie muszą operować taką samą treścią wobec wszystkich wierzycieli, gdyż przy wyodrębnieniu różnych kategorii interesów wierzycieli możliwe jest podzielenie ich na grupy i zaproponowanie różnych zasad spłaty.

Kto i kiedy może złożyć propozycje układowe?

Propozycje układowe powinny pochodzić przede wszystkim od dłużnika. Nie można jednak zapominać, że uprawnienie do ich przedłożenia posiadają także inne podmioty mające swój udział w postępowaniu restrukturyzacyjnym, np.: rada wierzycieli czy nadzorca sądowy albo zarządca.

Propozycje układowe w większości przypadków powinny być przygotowane i złożone wraz z wnioskiem o otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego. Oznacza to, że dłużnik już na etapie przygotowania restrukturyzacji powinien posiadać przynajmniej wstępne założenia co do spłaty wierzycieli. Warunki rynkowe bywają jednak zmienne, stąd brak jest przeciwwskazań dla modyfikacji propozycji układowych już po otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego.

Jak dochodzi do zawarcia układu?

Złożone propozycje układowe są przedmiotem głosowania wierzycieli, którzy zbierają się na zwołanym przez sąd zgromadzeniu wierzycieli. Jeśli odpowiednia większość wierzycieli opowie się za przyjęciem układu , zostaje on przyjęty. W takim wypadku, jeśli sąd zatwierdzi warunki układu, dłużnik powinien spłacać wierzytelności zgodnie z treścią przegłosowanego układu.

 

 

Porozumienie z wierzycielami to zawsze dobry pomysł

W sytuacji problemów finansowych próba wypracowania porozumienia z wierzycielami często jest podstawowym dążeniem dłużnika. Przeforsowanie takiego porozumienia jest możliwe w drodze jednej z procedur restrukturyzacyjnych, gwarantujących przede wszystkim zabezpieczenie majątku dłużnika oraz globalne objęcie wierzytelności układem.

Już za tydzień opowiemy więcej o przebiegu wspomnianych postępowań restrukturyzacyjnych.

Autor: Paulina Jastrzębiec Siemiątkowska