Zasady reorganizacji spółek rok po nowelizacji KSH

15 września 2024 r. minie rok od momentu uchwalenia nowelizacji przepisów kodeksu spółek handlowych, obejmującej zarówno krajowe, jak i transgraniczne procesy łączenia, dzielenia i przekształcania spółek  

Przypominamy najważniejsze zmiany w poszczególnych obszarach:  

Połączenie spółek  

• Uproszony tryb połączenia spółek – bez konieczności przyznawania udziałów wspólnikom spółki przejmowanej. Umożliwia łatwiejsze, szybsze, bardziej ekonomiczne połączenia. Zwykle dotyczy „spółek sióstr”.  

• Znajduje zastosowanie również w przypadku połączeń transgranicznych. 

Podział spółki  

• Nowy sposób podziału spółek – podział przez wyodrębnienie. Przypomina wydzielenie i polega na przeniesieniu części majątku spółki dzielonej na istniejącą spółkę lub podmiot nowo zawiązany. Ważna zmiana – udziały lub akcje spółki przejmującej, nowo zawiązanej lub dzielonej obejmie spółka dzielona, a nie jej wspólnicy. 

• Uregulowanie podziału transgranicznego spółek – nowelizacja wprowadziła odrębny rozdział poświęcony regulacjom transgranicznym (wcześniej brak było w tym zakresie stosownych przepisów krajowych). 

Przekształcenie spółki 

• Zmiana siedziby spółki bez konieczności jej likwidacji w Polsce – przeniesienie siedziby do innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub państwa-strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym możliwe bez konieczności likwidacji spółki w Polsce, jeśli prawo tego państwa dopuszcza możliwość takiej reorganizacji.  

Reorganizacje transgraniczne 

• Większa ochrona pracowników, wierzycieli i wspólników – przepisy gwarantują dodatkowe środki ochronne dla pracowników, wierzycieli i wspólników mniejszościowych spółek uczestniczących w planowanej reorganizacji (w tym m.in. możliwość uzyskania zabezpieczenia swoich wierzytelności przez wierzycieli). 

• Większa kontrola procesu reorganizacji – nowelizacja wprowadziła również szerszy zakres kontroli legalności operacji transgranicznej. W procesie reorganizacji wymagane są m.in. następujące dokumenty: 

• • wniosek do sądu rejestrowego o wydanie zaświadczenia o zgodności z prawem polskim połączenia transgranicznego w zakresie procedury podlegającej temu prawu; 

• • wniosek do właściwego organu podatkowego o wydanie opinii zgodnie z przepisami ordynacji podatkowej. 

Pozostałe zmiany dotyczące reorganizacji spółek  

• Rozszerzenie statusu spółki komandytowo-akcyjnej w reorganizacjach – przed wprowadzeniem opisywanych zmian do KSH, żadna ze spółek osobowych nie mogła być spółką przejmującą albo nowo zawiązaną. Spółki osobowe nie posiadały również zdolności podziałowej. Po zmianach spółka ta może być spółką nowo zawiązaną, przejmującą, a także dzieloną lub utworzoną w wyniku podziału. 

• Wzmocnienie ochrony tajemnicy przedsiębiorstwa – zmiana objęła także opinie składane przez biegłego do sądu (dotyczące planu połączenia, przekształcenia czy też dzielenia spółek). Jeśli spółka wskaże w opinii informacje będące tajemnicą przedsiębiorstwa lub inne prawnie chronione dane, to biegły musi złożyć do sądu rejestrowego dodatkowy odpis pomijający te fragmenty. W praktyce wymaga to przedłożenia dwóch opinii – jednej pełnej (zawierającej chronione informacje) oraz jej odpisu (z zatajonymi danymi). 

Kwestie podatkowe 

• Wprowadzenie przepisów regulujących opinię w zakresie transgranicznej reorganizacji – przedmiotem takiej opinii (wydawanej przez Szefa KAS) jest m.in. ocena, czy planowane czynności reorganizacyjne nie będą:  

• • podjęte w celu unikania opodatkowania;
  • przedmiotem decyzji wydanej z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści;
  • stanowić naruszenia prawa w rozumieniu ustawy o VAT. 

• Dostosowanie przepisów podatkowych regulujących następstwo prawne oraz odpowiedzialność za zobowiązania podatkowe w przypadku reorganizacji spółki – przepisy zostały dostosowane do rozszerzonego statusu spółki komandytowo-akcyjnej w reorganizacjach. 

• Dostosowanie przepisów w zakresie podatków dochodowych – doprecyzowane zostały przepisy ustawy o PIT i CIT w zakresie skutków podatkowych po stronie spółki i jej wspólników w przypadku reorganizacji (dostosowanie przepisów do rozszerzonego statusu spółki komandytowo-akcyjnej w reorganizacjach). Dodatkowo uregulowano kwestie rozpoznania kosztów uzyskania przychodu w przypadku wniesienia do spółki wkładu niepieniężnego. 

Jeśli planują Państwo reorganizację swoich struktur zarówno wewnątrzkrajowych, jak i transgranicznych, to chętnie wesprzemy w tym procesie. Zachęcamy do kontaktu z naszymi ekspertami w tym obszarze: